Penisilin ile tedavi edilen hastalarda ciddi ve bazen fatal aşırı duyarlılık (anafilaktoid) reaksiyonları bildirilmiştir. Anafilaksi parenteral tedaviden sonra daha çok görülürse de oral penisilin alan hastalarda da ortaya çıkmıştır. Bu reaksiyonlar daha ziyade anamnezlerinde multipl allerjenlere duyarlılığı olan şahıslarda görülürler.
Penisilin hipersensitivitesi olan kişilerin sefaloporinler ile tedavi edildiklerinde şiddetli aşırı duyarlılık reaksiyonu gösterdiklerine ait iyi dokümante edilmiş bildiriler mevcuttur. Herhangi bir penisilin ile tedaviye başlamadan önce, penisilinler, sefalosporinler ve diğer allerjenlere karşı daha önce bir aşırı duyarlılık olup olmadığı dikkatle soruşturulmalıdır. Allerjik reaksiyon olursa, ilaç kesilmeli ve hasta vazopressorlar, antihistaminler ve kortikosteroidler gibi mutad ilaçlarla tedavi edilmelidir.
Belirgin allerji ve/veya astmalı kişilerde penisilin ihtiyatla kullanılmalıdır.
Streptokok enfeksiyonlarında tedavi, organizmaları elimine etmeye yeterli (minimum 10 gün) olmalıdır, aksi halde streptokok hastalığının sekelleri görülebilir. Tedavi bittikten sonra, streptokokların yok edildiğini saptamak için kültür yapılmalıdır.
İntravenöz yolla yüksek dozda (10 milyon üniteden fazla) kristalize penisilin G, penisilin içeriğindeki potasyum veya sodyum dolayısıyla elektrolit dengesi bozulmasına bağlı yan etkiler yapabileceğinden, yavaş verilmelidir. Hastanın renal, kardiak ve vasküler durumu değerlendirilmeli ve eğer bir fonksiyon bozukluğu varlığı saptanırsa veya şüphelenilirse, total dozda bir azaltma düşünülmelidir. Yüksek dozda intravenöz kristalize penisilin G tedavisi süresince, elektrolit dengesinin, renal ve hemopoetik fonksiyonun sık sık değerlendirilmesi tavsiye edilir.
Antibiyotiklerin uzun süre kullanımları, funguslar dahil hassas olmayan organizmaların aşırı üremesine yol açabilir. Süperenfeksiyon olursa, uygun tedbirler alınmalıdır. Sürekli intravenöz kateterler süperenfeksiyonu kolaylaştırırlar ve imkan olduğu sürece kaçınılmalıdırlar. Duyarlı enfeksiyonların tedavisinde endike olan cerrahi müdahaleler yapılmalıdır.
Gebeler
Gebe kadınlarda penisilinlerle yapılan çalışmalarda fetüse zararlı etkiler oluştuğuna dair herhangi bir kanıt gösterilmemiştir. Ancak gebe kadınlarda bu ilaçların fetüse zararlı olmadığını kati olarak gösteren yeterli ve tam kontrollü çalışma bulunmadığından, gebelikte ancak kesin olarak gerekli olduklarında kullanılmalıdırlar.
Emziren anneler
Penisilinler insan sütünde bulunur. Penisilin G emziren anneye verilirken dikkatli olunmalıdır.
Çocuklar
Penisilinler büyük oranda değişmeden böbreklerle atılırlar. Çocuklarda renal fonksiyon tam olarak gelişmediği için eliminasyon yavaş olacaktır. Yeni doğanlarda kullanım sırasında dikkatli olunmalı ve organ sistem fonksiyonları takip edilmelidir.
